Ik ben vrijwilliger voor Vogelbescherming Nederland in de functie Stadsvogeladviseur. In die functie adviseer ik gemeente, architecten, projectontwikkelaars,
bouwbedrijven en particulieren over het vogelvriendelijk inrichten van de stedelijke omgeving. Bij deze wil ik graag wat suggesties voor duurzame
ontwikkeling doen. Vogelvriendelijk bouwen en inrichten behoort daar ook toe, niet voor niets is door het nemen van vogelvriendelijke maatregelen door
bedrijven aanspraak te maken op belastingvoordeelregelingen voor duurzaamheid (MIA/VAMIL).
Enkele voorbeelden van vogelvriendelijke maatregelen:
Door natuurlijke oevers aan te leggen bij alle eventuele waterpartijen ontstaat er veel ruimte voor mooie planten en bloemen. Daar leven weer kleine beestjes
in, zowel in als buiten het water. Die diertjes zijn voedsel voor verschillende vogelsoorten en vleermuizen.
Verder zijn in de woningen voorzieningen voor vogels op te nemen.
Voor Huismussen is de Vogelvide een goede optie. Dit is een aangepast vogelschroot waarbij Huismussen ruimte onder de eerste rij dakpannen krijgen om een
nestje te maken. Op www.vogelvide.nl is veel meer informatie te vinden!
Gelukkig zijn Huismussen ook nog op andere manieren te helpen. Bijvoorbeeld door een stenen nestkast voor Huismussen in te bouwen. Zie bijvoorbeeld het
Sperlingsmehrfachquartier op de website van Hasselfeldt
Naturshutz, een Duitse leverancier van duurzame nestvoorzieningen. Het is ook Altijd nog mogelijk een houten nestkast voor Huismussen op te hangen.
Houten nestkasten gaan minder lang mee, daarom zou een regelmatige schilderbeurt nodig zijn. Nestkasten voor Huismussen zijn bijvoorbeeld bij
Vogelbescherming Nederland te krijgen.
Huismussen zijn erg nuttig, ouders voeren hun jongen met een enorme hoeveelheid insecten. Die zijn vooral te vinden tussen inheemse planten, dus dit soort
planten in plantsoenen en tuinen zouden zeker aan te raden zijn. De ouders zelf eten vooral zaden, dus als bewoners vogels willen voeren en er onder de
inheemse planten ook wat zaadleverende planten groeien kunnen die ook voldoende te eten vinden. Met hagen en dichte struiken blijven mussen veilig voor
katten en andere jagers. Tsja, deze vogeltjes zijn klein, maar stellen toch wat eisen aan de leefomgeving. Maar daar krijg je ook wat voor terug!
Insectenbestrijders die de buurt enorm opvrolijken met hun gezellige gekwetter uit de hagen of getsjilp uit de dakgoot!
Voor Gierzwaluwen zijn inbouw-neststenen een zeer duurzame optie. Dit zijn nestkasten van houtbeton, een licht maar zeer stevig materiaal. Neststenen worden
in de spouwmuur ingebouwd. Er zijn twee typen verkrijgbaar, 'zichtbaar' en 'onzichtbaar' te verwerken neststenen. De zichtbare komen gelijk met het
metselwerk van de buitenmuur waardoor de voorkant van de neststeen waarin een invliegopening aanwezig is zichtbaar blijft. Hierdoor kunnen speelse verbanden
aangebracht worden en is er een grote educatieve waarde. Bij de onzichtbare neststeen komt het metselwerk van de buitenmuur voor de voorkant van de
neststeen, waarbij in het metselwerk een kleine opening (3 cm hoog, 7 cm breed) wordt opengelaten. Op de volgende website zijn verschillende voorbeelden te
zien: www.gierzwaluwbescherming.nl/bouw_voorbeelden.html (ik houd me
TITLEijd aanbevolen voor foto's om in te sturen!).
Neststenen kunnen vanaf 5 meter hoogte worden ingebouwd, maar ideaal dicht onder de dakrand. Gierzwaluwen nestelen graag bij elkaar in de buurt, daarom is
het raadzaam meerdere neststenen in de plannen op te nemen. Gierzwaluw-voorzieningen moeten beschermd worden tegen oververhitting en dus enkel in noordelijk
of oostelijk georiënteerde gevels geplaatst worden. Gierzwaluwen kunnen ook geholpen worden met houten nestkasten. Beschut tegen regen houden die het ook
wel een tijd vol, maar vroeg of laat moeten ze wel opnieuw geschilderd worden. Het duurt vaak even voor Gierzwaluwen een nestplaats bezetten (als ze dat al
doen, want er zijn helaas geen garanties te geven!), maar als dat eenmaal gebeurt volgen er snel meer en ze blijven hun nestplaats het leven lang trouw!
Gierzwaluwen geven een echte show weg! Met hun spectaculaire duikvluchten boven de daken laten ze vaak mooie luchtacrobatiek zien. Het zijn dan ook echte
specialisten die op nestelen na hun hele leven in de lucht doorbrengen! Het uit de lucht vangen van vliegende insecten, al vliegend drinken, al vliegend
nestmateriaal verzamelen, vliegend paren en zelfs vliegend slapen!
Als u vragen heeft of advies zoekt kunt u bij me terecht. Voor meer informatie over
Gierzwaluwen met o.a. filmpjes van binnenin een nestkast zie www.xjochemx.nl/gierzwaluwen.
Hieronder een filmpje van inspecterende Gierzwaluwen bij een bouwproject van Heijmans, Hessenberg in het centrum van Nijmegen. Voor meer informatie zie
www.xjochemx.nl/gierzwaluwen onder "Gierzwaluw-projecten".
Enkele interessante leestips en links:
(Dit zijn slechts enkele voorbeelden, deze lijst is niet compleet en is willekeurig samengesteld.)
www.vogelbescherming.nl/checklist
Een checklist waarmee door het beantwoorden van eenvoudige vragen kan worden nagegaan wat de mogelijkheden zijn voor natuurvriendelijk bouwen.
Stadsvogels (bouwen, beleven, beschermen)
Boek van Vogelbescherming Nederland. Een overzicht van vogels in de stad en de maatregelen die voor deze soorten genomen kunnen worden. Hier wordt veel naar verwezen in bovengenoemde checklist. Tirion Natuur, ISBN 978-90-5210-775-2
